Ogród – zacznij od dobrego projektu

To, co chcemy mieć w ogrodzie w dużej mierze zależy od wielkości naszej działki. Niezależnie od powierzchni, jaką możemy przeznaczyć na ogród, najważniejsza jest harmonijna aranżacja – dom i ogród powinny wzajemne się dopełniać.

Działka mała czy duża?
Wybór wielkości działki najczęściej wiąże się z naszymi możliwościami finansowymi. Niezależnie od tego, już na etapie projektowania domu należy się zastanowić, jak zagospodarujemy przydomowe otoczenie. Koncepcja ogrodu powinna być gruntownie przemyślana, zależy nie tylko od wielkości parceli, ale też od jej kształtu, nachylenia terenu, rodzaju gleby, warunków naturalnych (inne budynki, okoliczne cieki wodne, tereny podmokłe, las, wzniesienia).

Zaplanowanie i założenie ogrodu to trudne zadanie dlatego, aby uniknąć chaosu, jego projekt najlepiej zlecić profesjonalnemu architektowi krajobrazu. Jak mówi Agnieszka Duc, architekt krajobrazu z Pracowni Sztuki Ogrodowej: Koszt projektu małej działki bywa mniejszy, ale nie jest kalkulowany na podstawie ilości metrów, tylko zawartości, czyli ilości projektów technicznych, wizualizacji, stopnia trudności. Poza tym liczba spotkań z klientem jest zawsze podobna, niezależnie od wielkości działki. Powiedziałabym też, że dobre zaprojektowanie malej działki bywa czasami trudniejsze i bardziej czasochłonne niż dużej, ponieważ najczęściej elementy wyposażenia małego ogrodu, np. pergola czy fontanna, wymagają szczegółowego projektu technicznego dla kamieniarza czy stolarza. Przy dużych powierzchniach – często możemy zastosować gotowe do kupienia. Poza tym, niezależnie od tego czy działka ma dwa czy pięć tysięcy metrów, wciąż jest do zaprojektowania raczej tylko jedna altana czy staw kąpielowy. Oczywiście pozostaje więcej roślin do skomponowania, ale to nie jest najbardziej czasochłonne w całym projekcie.

Piękno wymaga czasu
Utrzymanie przydomowej zieleni to dość żmudna praca, która wymaga systematyczności, dlatego dużą działkę polecić można miłośnikom ogrodnictwa lub też osobom z zasobnym portfelem, które mogą pozwolić sobie na zatrudnienie ogrodnika.

Każdy ogród wymaga pielęgnacji, niezależnie od wielkości i tego, jakie rośliny w nim posadzimy. Wszystko zależy od tego, czy właściciel dysponuje czasem i zamiłowaniem do ogrodnictwa. Na ogół, do dużych ogrodów zatrudnia się ogrodnika. Z kolei tym, którzy nie są pasjonatami własnoręcznego uprawiania grządek, zdecydowanie bardziej będzie odpowiadała mała działka. Czas poświęcany na pielęgnację ogrodu nie zawsze musi być związany z jego wielkością. W dużej mierze zależy od jego charakteru i doboru roślin, mniej lub bardziej wymagających.

Zobacz także: Murki oporowe w ogrodzie

Podczas wyboru działki powinniśmy też wziąć pod uwagę swój styl życia i zastanowić się, czy przydomowe otoczenie ma być dla nas azylem od miejskiego szumu, miejscem spotkań towarzyskich, terenem rekreacyjno–sportowym, czy też przestrzenią zarezerwowaną dla rodziny z dziećmi. Powinnyśmy sobie też odpowiedzieć na pytanie: jak lubimy spędzać swój wolny czas, czy zamierzamy pracować przy uprawie grządek, czy raczej wolimy poleniuchować w pięknym otoczeniu.

Duże możliwości 

Jeśli posiadamy dużą działkę, możemy podzielić ogród na kilka różnych funkcjonalnie części. Z pewnością znajdzie się tam miejsce do wypoczynku, plac zabaw dla dzieci, przestrzeń na kort czy basen, oczko wodne lub staw, kącik dla zwierząt domowych. Dysponując dużą przestrzenią możemy zaplanować zasadzenie dużych drzew, wysokich i rozłożystych krzewów, jak również wydzielić miejsce na sad, ogród warzywny, zielnik, skalniaki, rabaty kwiatowe, trawniki, architekturę ogrodową (murki, altanki, ławeczki, alejki, tarasy, itp.).

Poszczególne części ogrodu możemy przedzielać elementami pionowymi, np. żywopłotem lub pergolą obsadzoną pnączami. Takie wydzielenie odrębnych obszarów porządkuje przestrzeń. Należy zwrócić uwagę na zachowanie łagodnych przejść i harmonijne wkomponowanie elementów łączących poszczególne części ogrodu. Każda wydzielona część powinna też, w celu podwyższenia atrakcyjności, zawierać jeden punkt centralny coś, co przyciąga wzrok. Poszczególne przestrzenie muszą mieć punkt ogniskowy w postaci dużych donic, rzeźb, ławek, charakterystycznych zestawień roślinnych czy dużych okazów kwiatowych – celowe rozplanowanie ciągu takich punktów w dużym ogrodzie będzie tworzyć wrażenie ruchu i dynamiki. Warto też pamiętać o proporcjach i równowadze: duże przestrzenie, które są obsadzone niską roślinnością, powinny być uzupełnione wyższymi drzewami, krzewami lub pnączami.

Mała harmonia
Zagospodarowanie małej działki wcale nie jest proste. Należy tak zaplanować ogród, aby nie sprawiał wrażenia przepełnionego lub chaotycznego. W wypadku zagospodarowywania niewielkiej przestrzeni należy zadbać o każdy szczegół. Jeśli planujemy (w celu ochrony przed spalinami, ulicznym szumem i ciekawskimi spojrzeniami) posadzenie wyższych drzew lub żywopłotu przy ogrodzeniu, musimy wziąć pod uwagę, że będą one zacieniały dużą część działki i ograniczały wzrost roślin potrzebujących dużego nasłonecznienia.

Przy małej przestrzeni należy szczególnie zadbać o równowagę. Efekt jednorodności możemy otrzymać poprzez jeden motyw roślinny (róże, trawa, byliny). Innym sposobem jest stosowanie jednolitej palety barw. Możemy stworzyć w ogrodzie chłodny nastrój poprzez zasadzenie roślin o białych kwiatach, lub dodać mu ciepła poprzez roślinność o barwie czerwonej. Aby nie wkradły się elementy chaosu, warto zwrócić uwagę na to, by kolor materiałów wykorzystanych do budowy domu i małej architektury ogrodowej nie kłócił się z kolorystyką roślinności. Ważną wskazówką, pozwalającą na utrzymanie równowagi, jest zachowanie skali i proporcji. Tę harmonię mogą zakłócić: rozłożyste drzewo lub znaczna liczba ciężkich konstrukcji, wąskie rabaty okalające duży trawnik – zdecydowanie nie pasują one do małej działki.

Złoty środek
Jeśli jesteśmy na etapie wyboru wielkości i kształtu działki, najlepiej od razu zaprojektować nasz ogród. Planując dom i ogród w tym samym momencie, łatwiej nam będzie stworzyć spójną całość. Oczywiście nigdy nie unikniemy błędów, ale warto zwrócić uwagę na te najczęściej popełniane. Chociażby przy projektowaniu na dużej działce nieporozumieniem jest duży trawnik pośrodku i nasadzenia roślin po bokach, wzdłuż ogrodzenia. Przy dużej powierzchni można podzielić przestrzeń i stworzyć osobne „wnętrza” ogrodowe. Natomiast przy małej działce błędem jest trawnik pośrodku i obwódki po bokach, brak małej architektury ogrodowej, oszczędność koncepcji. Częste podejście niedoświadczonych architektów – małe, więc mało trzeba zaproponować z pewnością nie powinno być regułą.