×
Subskrybuj newsletter
dobrzemieszkaj.pl
Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu.
Podaj poprawny adres e-mail
  • Musisz zaznaczyć to pole
Woda deszczowa. Jak ją wykorzystać w domu?

Woda deszczowa. Jak ją wykorzystać w domu?

Autor: Katarzyna Masłowska
Dodano: 24 maj 2016 11:20
Zaktualizowano: 25 maj 2016 11:10

Rozsądnie zaprojektowany system rynnowy, połączony z rozwiązaniami pozwalającymi na zagospodarowanie wody deszczowej nie tylko ułatwi życie w zgodzie z naturą, ale też przyniesie wymierne korzyści ekonomiczne.

Rozsądnie zaprojektowany system rynnowy, połączony z rozwiązaniami pozwalającymi na zagospodarowanie wody deszczowej nie tylko ułatwi życie w zgodzie z naturą, ale też przyniesie wymierne korzyści ekonomiczne.

Projektując i budując dom, często zapominamy o możliwości zagospodarowania wody deszczowej.
Gdy jednak podejmiemy decyzję, że chcemy wykorzystać deszczówkę do naszych potrzeb, w pierwszej kolejności powinniśmy zwrócić uwagę na staranny dobór systemu rynnowego. Aby skutecznie zmagazynować i powtórnie wykorzystać wodę deszczową, musi zostać ona prawidłowo odprowadzona z powierzchni dachu i doprowadzona za pomocą szczelnej instalacji do miejsca jej gromadzenia lub rozsączania.

Z deszczu pod rynnę

Starannie dobrany system rynnowy pełni dwie funkcje: estetyczną (podkreśla charakter i kolor elewacji) oraz techniczną – chroni dom przed spływającą wodą deszczową czy osuwającym się śniegiem. Należy przy tym pamiętać, aby orynnowanie było kompatybilne z pozostałymi elementami systemu dekarskiego (kształtem dachu, stopniem nachylenia połaci, rodzajem pokrycia). W zależności od intensywności opadów oraz rodzaju dachu należy dobrać przepustowość rynien. Wpływ na efektywność ich działania będzie miał m.in. profil rynny – im głębszy, tym większa będzie wydajność systemu.

Niezwykle istotna jest też ochrona rynien przed różnego rodzaju zanieczyszczeniami, które utrudniają spływ wody z dachu i zanieczyszczają deszczówkę, którą chcemy powtórnie wykorzystać. W celu zabezpieczenia rynny przed wpadającymi liśćmi czy gałązkami możemy zamontować siatkę. Na rynku produktów dekarskich mamy do wyboru szereg materiałów, z których są wykonywane rynny (PVC, stal, miedź, tytan-cynk). Do najczęściej stosowanych należą rynny wykonane z PVC oraz z blachy stalowej, blachy ocynkowanej oraz aluminium. Każdy z tych materiałów powinien charakteryzować się wysoką odpornością na czynniki zewnętrzne, czyli wodę, duże amplitudy temperatur, niszczące działanie promieni słonecznych. Poza trwałością poszczególnych elementów ważna jest też ich funkcjonalność i łatwość montażu. Warto przy tym zawsze korzystać z systemu pochodzącego od jednego producenta.

Podczas montażu orynnowania – niestety – zdarzają się błędy. Jednym z najczęściej popełnianych jest nieprawidłowy dobór wielkości systemu rynnowego do powierzchni połaci dachowej. Podczas prac wykonawczych równie często popełniane są błędy polegające na nieprawidłowym montażu, co skutkuje, np. przelewaniem się wody na elewację czy zaleganiem wody z powodu niewłaściwego spadku rynny. Niejednokrotnie spotkać można się też z błędnym montażem haków (zbyt duży rozstaw, wysokie mocowanie).

Metody zagospodarowania wody

Zgromadzoną wodę deszczową możemy wykorzystać mniej lub bardziej efektywnie. Najprostszy sposób polega na podlewaniu przydomowego ogródka. Deszczówka nadaje się też do mycia samochodu czy sprzątania domu. Możemy ją też użyć do zasilania muszli spłukujących czy też pralki automatycznej – taka instalacja powinna być jednak uwzględniona już na etapie projektowania domu, gdyż woda deszczowa nie może mieszać się z wodą pitną i wymaga doprowadzenia oddzielnego systemu pomp i rur.

Jedną z bardziej zaawansowanych metod zagospodarowania wód opadowych jest instalacja profesjonalnego, automatycznie sterowanego systemu rozsączającego i magazynującego wodę. Jego kluczowym elementem jest zbiornik retencyjny, służący do gromadzenia nadmiaru wody. Dzięki niemu oszczędzamy w dwojaki sposób: odciążamy kanalizację i lokalne oczyszczalnie ścieków, a także zyskujemy zapasy wody deszczowej nadające się do powtórnego wykorzystania. Aby możliwe było gromadzenie wody w zbiorniku, na odpływie do kanalizacji montowany jest dławik regulowany o nastawie od 0,05 do 2,0 l/s. W czasie obfitych opadów deszczu wzrasta poziom wody w zbiorniku, która następnie trafia do kanalizacji przy pomocy pływającego kosza czerpalnego, posiadającego dławik o regulowanym przepływie. Poziom wody w zbiorniku może wzrastać do poziomu przelewu, a później (po ustaniu deszczu) opada powoli do maksymalnego poziomu. Poziom ten ustawiony jest w zbiorniku w taki sposób, aby jego część służyła użytkowemu wykorzystaniu wody deszczowej.

Projekt instalacji 

Jednym z najważniejszych pytań, jakie rodzą się na etapie projektowania instalacji, jest jej optymalna wielkość. Warto wspomnieć, że w instalacji wykorzystującej wodę deszczową występują elementy, których wielkość oraz ilość jest praktycznie niezależna od wielkości planowanego zużycia wody (np. układ sterujący, sieć przewodów doprowadzających i odprowadzających wodę) oraz takie, które są ściśle związane z przewidywanym zużyciem (np. zbiornik oraz układ pompowy). Okazuje się, że jednym z najważniejszych i zarazem najdroższych elementów instalacji jest zbiornik, w którym gromadzona i przechowywana jest przefiltrowana woda deszczowa. Dlatego warto poświęcić więcej czasu na dobór jego rodzaju i obliczenie wielkości.

Przy planowaniu wielkości zbiornika powinniśmy uwzględnić przede wszystkim dwa czynniki: ilość wody deszczowej, którą jesteśmy w stanie maksymalnie zgromadzić, oraz wielkość przewidywanego zużycia. Pierwszy z nich zależy od: skali opadów (różnice w intensywności opadów pomiędzy poszczególnymi regionami Polski są bardzo duże), powierzchni oraz rodzaju dachu. Na ilość opadów w naszym regionie nie mamy wpływu, ale kształt i wielkość dachu pozostaje w obszarze naszych decyzji. Na przykład, wybierając dom parterowy, zdecydowanie zwiększamy powierzchnię dachu, a poprzez wybór rodzaju pokrycia dachowego oraz nachylenia połaci wpływamy na współczynnik odpływu, czyli efektywność wyłapywania spływającej wody.

Dobierając wielkość zbiornika retencyjnego, należy pamiętać o fakcie, że obliczona pojemność zbiornika jest pojemnością efektywną (netto). Jeżeli planujemy umieścić wewnątrz zbiornika filtry czy też inny osprzęt, powinniśmy odpowiednio zwiększyć jego pojemność (przeciętnie o 300-500 litrów), otrzymując w ten sposób pojemność brutto. Z kolei dobierając zbyt duży zbiornik, narażamy się na bardzo wysokie koszty inwestycyjne oraz możliwość „zastania się” wody w wyniku braku jej wymiany. Zbyt mały zbiornik sprawia, że duża część wody – przelewając się – ucieka bezpowrotnie do kanalizacji lub ulega rozsączeniu, natomiast w przypadku dłuższego braku opadów zmuszeni jesteśmy korzystać z wody pitnej. Pojemność zbiornika powinna zapewniać około 2-3 tygodniową rezerwę na wypadek dłuższego okresu suszy. Jako pierwsze przybliżenie przy doborze wielkości zbiornika możemy przyjąć jego pojemność równą 5-10% całorocznego zapotrzebowania na deszczówkę. W przypadku domów jednorodzinnych jego wielkość waha się najczęściej w przedziale od 2.500 do 5.000 litrów. 

Jakość wody

Woda deszczowa sama w sobie jest czysta, jednak przez spłynięcie po powierzchni dachu ulega zanieczyszczeniu. Jej jakość w głównej mierze zależy od rodzaju pokrycia dachowego – pod tym względem zdecydowanie najlepsze są pokrycia ceramiczne, betonowe lub blaszane, mniej przydatne są dachy pokryte roślinnością, a całkowicie wykluczone – dachy, których powierzchnia wykończona jest płytami azbestowymi lub papą bitumiczną. Dlatego przechwycona przez rynny i transportowana rurami spustowymi woda deszczowa musi zostać oczyszczona z grubych i drobnych zanieczyszczeń przez układ filtrów, aby trafić następnie do nadziemnego lub podziemnego zbiornika, gdzie będzie przechowywana w odpowiedniej ilości na wypadek dłuższej suszy.

Aby móc używać zgromadzoną wodę, zespół sterująco-pompowy zasysa wodę i po jej ewentualnym dodatkowym przefiltrowaniu dostarcza ją do punktów odbioru (pralka, toalety itp.). Okazuje się, że na zaprojektowanie i instalację systemu odzysku wody musimy poświęcić nieco czasu i uwzględnić wiele kryteriów, poczynając od budowy rynien i rur spustowych, poprzez dobór zbiorników retencyjnych czy skrzynek rozsączających, po zamontowanie urządzeń sterujących i pomp. Jednak dobrze zaprojektowana i wykonana instalacja może być eksploatowana bez zakłóceń przez wiele lat, wymagając od użytkownika jedynie minimalnego nadzoru. Warto wziąć też pod uwagę nieocenione korzyści dla gospodarki wodnej i realne oszczędności w portfelu.

 

Komentarze

Zaloguj się

Zobacz także