Dom z ceramiki – trwały i przyjazny

Decydując się na budowę domu z ceramiki budowlanej kierujemy się najczęściej jej trwałością oraz przyjaznym mikroklimatem. Ponadto materiały ceramiczne charakteryzuje duża akumulacja ciepła oraz wysoka izolacyjność akustyczna. Dodatkową zaletą wypalanej gliny jest bardzo dobra ognioodporność, znacznie poprawiająca bezpieczeństwo użytkowania domu.

Jedną z najważniejszych zalet ceramiki budowlanej jest trwałość, szacowana na ponad 50 lat. W domach wybudowanych z tego materiału panuje też zdrowszy mikroklimat. Korzystniejszy niż ten zapewniany przez cement. Dzieje się tak dlatego, że wypalaną glinę cechuje wysoka paroprzepuszczalność oraz odporność na korozję biologiczną.

Materiały wykonane z gliny dobrze akumulują ciepło oraz charakteryzują się wysoką izolacyjnością akustyczną, chroniąc domowników przed nadmiernym hałasem. Zalet wypalanej gliny jest więcej. Ceramikę budowlaną charakteryzuje wysoka ognioodporność, a jej naturalny skład sprawia, że jest przyjazna środowisku. Ponadto z glinianych materiałów budowlanych można wznieść każdy typ ściany. Nie oznacza to, że możemy dowolny rodzaj ceramiki stosować do wszystkich rodzajów konstrukcji ścian.

Różne oblicza cegły
Najbardziej znanym, tradycyjnym, przykładem ceramiki budowlanej jest cegła. W budownictwie używa się kilku rodzajów cegieł (różniących się parametrami oraz przeznaczeniem): cegły pełne, dziurawki, kratówki, formowane ręcznie cegły palcówki, mocno wypalane cegły zendrówki, cegły elewacyjne a także klinkierowe.

Czytaj także: Fundament grzewczy. Jak to działa

Te ostatnie od pozostałych odróżnia temperatura wypalania gliny – podczas, gdy tradycyjna cegła wypalana jest w temperaturze ok 700°C, klinkier wypala się w temperaturze niemal dwa razy wyższej (1300°C).

Dzięki temu osiąga on specjalne właściwości. Przede wszystkim cechuje go wyższa od innych rodzajów ceramiki trwałość, odporność na warunki atmosferyczne oraz prawie zerowa nasiąkliwość. Dla porównania w zwykłe cegły woda wsiąka bardzo łatwo (nasiąkliwość osiąga poziom aż 20%) – wyjątek stanowią cegły palcówki, które posiadają podobne parametry do tych klinkierowych. Wyroby takie określane są mianem ceramiki o strukturze spieczonej.

Pustaki ceramiczne
Specjalnym rodzajem ceramiki budowlanej są pustaki ceramiczne. Są to specjalne bloczki gliniane, z otworami w środku. W porównaniu z tradycyjnymi cegłami pustaki charakteryzują się o wiele lepszą termoizolacyjnością. Produkuje się je z dwóch rodzajów ceramiki: tradycyjnej i poryzowanej.

W przypadku tej pierwszej wydobywana glina, po uprzednim uzdatnieniu jej do dalszej obróbki, jest formowana w poszczególne elementy i suszona a następnie wypalana.

Ta nieskomplikowana receptura została wzbogacona w przypadku ceramiki poryzowanej. Do produkcji elementów z niej wykonanych używa się gliny, połączonej z dodatkowymi materiałami, jak trociny, włókna papierowe, czy mączka drewna. Materiały te, jak nie trudno się domyślić, należą do łatwopalnych przez co ulegają spalaniu w trakcie procesu wypalania gliny. Dzięki temu, w miejscach uprzednio zajmowanych przez, na przykład, trociny powstają mikroskopijne otwory, nazywane porami – stąd nazwa "cermika poryzowana".

Z jednej strony, elementy wykonane z ceramiki poryzowanej mają większą nasiąkliwość niż te wyprodukowane ze zwykłej, z drugiej strony przepuszczają więcej pary „na zewnątrz”, dzięki czemu zapobiegają gromadzeniu się wilgoci wewnątrz budynku i powstawaniu pleśni i grzybów.

Co więcej powietrze wypełniające pory, wpływa dodatnio na izolacyjność cieplną elementów wyprodukowanych z tego rodzaju ceramiki. Z tego powodu ten rodzaj ceramiki nazywa się ciepłą ceramiką.

Struktura pustaków sprawia, że praktycznie tylko one mogą być rozpatrywane jako materiał do budowy zewnętrznych ścian jednowarstwowych. Ściana jednowarstwowa, zwana również jednorodną to taki rodzaj muru, w którym ta sama warstwa użytego do budowy materiału pełni jednocześnie funkcję konstrukcyjną i izolacyjną. Jeżeli ściana zewnętrzna z pustaków zostanie prawidłowo wykonana, jej współczynnik przenikania ciepła U wyniesie od 0,26 do 0,30 W/(m2·K).

Na korzystne parametry izolacyjne pustaków wpływa również rozmiar samego elementu. Dzięki temu, iż pustaki są większe niż cegły, zmniejsza się ilość spoin na murze, które są miejscami szczególnie newralgicznymi jeżeli chodzi o straty ciepła. Mniejsza powierzchnia spoin to mniejsza ilość mostków termicznych.

Budując dom o ścianach jednowarstwowych powinniśmy wybrać pustaki o grubości minimum 36,5 cm. Optymalne z punktu widzenia energooszczędności są pustaki o grubości powyżej 44 cm.

Jednak sama grubość muru nie zapewni właściwej izolacyjności cieplnej. Pustaki muszą być koniecznie wykonane z ceramiki poryzowanej.

Należy też dobrać odpowiednią strukturę samej masy oraz budowę i układ otworów w pojedynczym bloczku. Warto pamiętać także o zaprawie ciepłochronnej oraz o możliwości zakupu pustaków, które umożliwiają montaż pionowy na pióro i wpust, który eliminuje konieczność stosowania zaprawy pionowej, a tym samym sprowadza do niezbędnego minimum ilość miejsc, w których powstać mogą mostki termiczne.

Ściany wielowarstwowe
Ściany dwuwarstwowe są najczęściej spotykanym rodzajem przegród budowlanych. Mur o takiej konstrukcji składa się z warstwy nośnej (o grubości od 15 do 30 cm, której zadaniem jest zapewnienie konstrukcji budynku oraz akumulacja ciepła) i ocieplenia (wykonywanego najczęściej ze styropianu lub wełny mineralnej o grubości 12-20 cm). Rozwiązanie takie pozwana na większą dowolność w wyborze stosowanego materiału.

Mur ściany dwuwarstwowej możemy wybudować z pustaków ceramicznych o mniejszej grubości, na przykład 25 cm, pustaków z tradycyjnej ceramiki, a nawet ze zwykłych cegieł. Rodzaj użytego materiału wpływa na grubość warstwy zastosowanego materiału. Ściana wykonana z ciepłej ceramiki będzie potrzebowała mniejszej warstwy ocieplenia niż ściana postawiona z cegieł.

W trosce o parametry cieplne budynku warto zastosować zaprawę ciepłochronną, choć nie jest to konieczne.

W przypadku ścian trójwarstwowych do warstwy nośnej i ocieplającej dochodzi jeszcze warstwa osłonowa, nazywana również elewacyjną. Do jej zadań należy ochrona budynku przed warunkami atmosferycznymi i izolacja od otoczenia.

Warstwę nośną możemy wybudować z takich samych materiałów jak w przypadku konstrukcji dwuwarstwowych, ocieplenie wykonujemy z wełny mineralnej lub styropianu.

Na warstwę elewacyjną natomiast, ze względu na swoją mrozoodporność i trwałość, doskonale nadadzą się cegły klinkierowe lub elewacyjne, choć równie dobrze można zastosować także cegły kratówki, a nawet pustaki poryzowane, tym razem o znacznie mniejszej grubości bo np. 8 lub 12 cm.

Pamiętajmy, że w przypadku ścian trójwarstwowych pomiędzy warstwą ociepleniową a osłonową należy zostawić szczelinę powietrzną, zabezpieczoną specjalnymi puszkami wentylacyjnymi w najniższej warstwie cegieł, które zapewnią dojście powietrza, ale zamkną dostęp owadom.

Ściany trójwarstwowe charakteryzują się najlepszymi parametrami energooszczędności. Ich budowa sprawia jednak najwięcej trudności oraz jest zdecydowanie najbardziej pracochłonna.