Polacy budują najchętniej domy...

W mieście czy na wsi, mały czy duży, za swoje czy na kredyt, nowoczesny czy klasyczny? Jakie domy najczęściej budowali Polacy w 2015 roku? Przedstawiamy wyniki badań.

Badania (raport Oferteo.pl) podsumowujące rok 2015 pokazują, że większość trendów trzyma się mocno od lat, a nowinki są jeszcze mało popularne. Z zebranych danych wynika, że niektóre tendencje, takie jak preferowana powierzchnia domów czy wybór materiałów, utrzymują się na niezmiennym poziomie od kilku lat. Nowoczesne rozwiązania, w tym te ekologiczne, choć obecne na rynku, na razie są stosowane bardzo zachowawczo.

Wymarzony dom jest...

W 2015 Polacy najchętniej budowali domy o powierzchni od 126 do 150 m² (29%), co daje wynik niemal identyczny, jak w roku 2014. Niewiele mniej, bo aż 21% domów miało nieco mniejszą powierzchnię – od 101 do 125 m². Polacy stosunkowo rzadko decydowali się na dom większy niż 200-metrowy.

W porównaniu z rokiem 2014 nic nie zmieniło się w kwestii lokalizacji: nadal najwięcej domów powstaje na terenach wiejskich (57%) oraz w średnich miastach (14%). W miastach powyżej 500 tys. mieszkańców domy najwyraźniej przegrywają z mieszkaniami. Na inwestycję w dom w mieście zdecydowało się zaledwie 6% ankietowanych.

Co ciekawe, jako najczęstszy powód budowy własnego domu badani podają… spełnienie marzeń (28%). Nie bez znaczenia są też potrzeba zwiększenia przestrzeni mieszkalnej (16%) i chęć posiadania ogrodu (14%). Powiększenie rodziny jest dopiero na piątym miejscu (8%). Chęć wyprowadzenia się z miasta na wieś motywowała aż 13% ankietowanych, choć tylko dla 6% ceny mieszkań były za wysokie.

Kto buduje, gdzie i za ile?

Budowę własnego domu rozpoczynają najczęściej osoby w wieku od 30 do 40 lat (47%), choć prawie jedna czwarta decyduje się na ten krok mocno po czterdziestce. Sporo jest też tych, którzy budowę własnego domu zaczynają dość wcześnie (25-30 lat – 13%).

Te dane wyraźnie pokazują, że statystyczny Polak buduje dom z myślą o zamieszkaniu w nim z rodziną. Ponadto, działa zachowawczo: decyzję o budowie domu podejmuje zazwyczaj dopiero po osiągnięciu ustabilizowanej sytuacji finansowej, która pozwala mu na realizację tego przedsięwzięcia – mówi Karol Grygiel, członek zarządu Oferteo.pl. – Z kolei najmłodsze osoby, które decydują się na budowę domu, mieszkają raczej na wsi, gdzie budowa własnego domu jest naturalnym procesem usamodzielniania się po założeniu rodziny – dodaje.

Najwięcej domów powstaje niezmiennie w województwach: mazowieckim (14%), śląskim (14%), dolnośląskim (11%) i małopolskim (10%), zaś najmniej w świętokrzyskim, podlaskim i opolskim (po 2%), co odzwierciedla tendencje demograficzne Polski. Tylko 1% respondentów zdecydowało się na budowę domu za granicą.

Największą popularnością cieszą się działki do 20 arów, które w komfortowy sposób bilansują potrzebę posiadania własnego miejsca na ziemi z kosztami, jakie pociąga za sobą jego zakup. 41% respondentów wybudowało swój dom na działce od 10 do 20 arów, jednak nieomal tyle samo (38%) zdecydowało się na działkę nieco mniejszą, w przedziale od 5 do 10 arów. Na większe działki zdecydowało się już mniej osób – tylko 10% wybrało działkę powyżej 20 arów, a znikomy procent ponad 30-, 40- i 50-arowe (odpowiednio 3, 2 i 4%). Z kolei najmniejsze działki, do 5 arów, wybrało jedynie 3% ankietowanych.

Całkowity koszty budowy domu najczęściej szacowano na 300-400 tys. (29%), ale dość często planowano zarówno nieco tańsze inwestycje (100-300 tys., 22%), jak i nieco droższe (400-500 tys.). Co ciekawe, prawie jedna piąta inwestorów była skłonna wydać na budowę powyżej pół miliona złotych (19%), jednak na wydatek ponad miliona gotowych było już tylko 3% respondentów.

Ponad połowa badanych (60%) musiała skorzystać z kredytu bankowego, by sfinansować inwestycję. Co więcej, w przeważającej liczbie inwestycji koszt ostateczny okazał się wyższy niż zakładano.
Najwięcej inwestorów, aż 31%, podsumowało całkowite koszty budowy na 300-400 tys., jednak spora grupa musiała wydać na własny dom więcej, aż do pół miliona (23%), a nawet ponad pół miliona złotych (25%).

Dzieje się tak ponieważ, po pierwsze, niewielu inwestorów indywidualnych robi profesjonalny kosztorys przed przystąpieniem do budowy. Ich szacunki są bardzo orientacyjne, oparte na wycenach z gotowego projektu lub opinii znajomych – wskazuje Karol Grygiel. – Po drugie, większość inwestorów buduje systemem gospodarczym, zatrudniając różne ekipy, które wyceniają swoje usługi przed przystąpieniem do prac, a często nawet po. Po trzecie, ludzie raczej nie mają szczegółowych projektów wnętrz i ich kosztorysów – dopiero w trackie budowy decydują, jakie materiały zostaną zastosowane – mówi.

Jednak choć przeciętny inwestor musiał w 2015 r. sięgnąć do kieszeni głębiej niż planował, prawie co piąty respondent (18%) nie przekroczył kwoty 300 tys. zł.

W czym tkwi sekret oszczędności?

Najniższy zaobserwowany przez nas pułap kosztów osiągnęli naszym zdaniem ci inwestorzy, którzy zdecydowali się na prostą konstrukcję domu i niewielki metraż. W obniżeniu kosztów ogromny udział miał też przeważający wkład pracy własnej i pomoc rodziny, a także fakt otrzymania działki, bez konieczności inwestowania w ziemię – mówi Grygiel.

Własnoręcznie, ale nie bez problemów

Najwięcej, bo aż 33% ankietowanych inwestorów zamówiło wykonanie domu w stanie surowym zamkniętym, a nieco mniejszej liczbie respondentów (25%) zależało na stanie surowym otwartym. Stan deweloperski domu oferowanego przez wykonawcę wybrało 22% procent ankietowanych, a budowę „pod klucz” 17% badanych.

Te dane świadczą o tym, że przeciętny Polak buduje systemem gospodarczym, czyli sam szuka poszczególnych ekip – tłumaczy Karol Grygiel.

Ankietowani przyznali, że cały proces inwestycyjny, od kupna działki do ukończenia budowy domu, najczęściej zajmował im do dwóch lat (38%). Ponad jednej piątej ankietowanych (21%) zajął on ponad 2 lata.

Murowany, bez piwnicy, pokryty dachówką i ogrzewany gazem

Choć z roku na rok stale wzrasta zainteresowanie inwestorów lekkimi technologiami, badania od lat potwierdzają przywiązanie Polaków do tradycyjnych rozwiązań. W roku 2015 niezmiennie najczęściej stosowaną technologią wśród ankietowanych była technologia tradycyjna, wybrało ją 80% ankietowanych, w tym – 38% zdecydowało się na pustak ceramiczny Porotherm, 25% na bloczek komórkowy Ytong, a 17% na inny materiał tradycyjny. Technologią szkieletową czy kanadyjską było zainteresowanych 11% badanych.

Zazwyczaj są to domy parterowe z poddaszem użytkowym – taki typ wymarzyło sobie 69,8% ankietowanych. 18,6% inwestorów planuje natomiast wznosić dom parterowy, ale już bez poddasza.
Z roku na rok nie zmieniają się preferencje Polaków w zakresie podpiwniczania domów. Na budowę piwnicy w roku 2015 decydował się zaledwie co 10 inwestor.

Wśród preferowanych typów pokrycia dachowego od kilku lat zdecydowanie dominuje dachówka ceramiczna (43%). Jak przyznają eksperci z Oferteo.pl poziom ten utrzymuje się w tych granicach od 2012 r., a drugim popularnym typem pokryć jest blachodachówka (33%), która zdaniem specjalistów portalu cieszy się wzrastającym zainteresowaniem ze względu na atrakcyjną cenę i wygląd zbliżony do tradycyjnej dachówki. Dachówkę cementową wybrało 9% ankietowanych, a 5% zdecydowało się na blachę. 8% wybrało inny typ, np. pokrycia bitumiczne, a czasem nawet gont.

Przy wyborze sposobu ogrzewania inwestorzy badani najczęściej wybierali ogrzewanie gazowe (32%), jednak tuż za nim plasował się bardziej tradycyjny sposób ogrzewania: kocioł na paliwo stałe, takie jak węgiel, ekogroszek, miał, drewno opałowe, biomasę, czy słomę (27%).

Oczywiście znów mamy do czynienia z decyzją popartą argumentem ekonomicznym, choć prawdopodobnie w wielu przypadkach chodzi też o niedostępność sieci gazowej – Karol Grygiel. Ogrzewanie elektryczne, czy najnowsze, ekologiczne metody ogrzewania, takie jak kolektory słoneczne wybrał znikomy procent budujących, odpowiednio 3 i 4%. Tego typu technologia jest zauważalnie częściej stosowana już w istniejących domach, przy okazji modernizacji. W przypadku nowo budowanych domów inwestorowi najczęściej zależy na jak najszybszej przeprowadzce, przy świadomym odsunięciu w czasie decyzji o zastosowaniu nowinek technologicznych. Ciekawostką natomiast może być natomiast to, że co trzeci budujący zastosował ogrzewanie podłogowe – dodaje.

Metodologia badań
Przedstawione dane pochodzą z analizy ponad 16 tys. zapytań ofertowych zamieszczonych w serwisie Oferteo.pl w 2015 roku przez osoby zamierzające zlecić budowę domu, jak również z analizy pogłębionych wywiadów ankietowych przeprowadzonych na grupie ponad 200 respondentów budujących dom.